Dom zły, czyli festiwal brzydoty

Drugi film reżysera "Wesela" dał na siebie czekać dość długo, bo aż 5 lat. Za to kiedy już się pokazał, z miejsca przebojem wdarł się na festiwal w Gdyni (nagrody za scenariusz i reżyserię) oraz podbił serca publiczności na 25 Warszawskim Festiwalu Filmowym. Złote Lwy, przyznawane w uznaniu za rzemiosło, faktycznie się Smarzowskiemu należą. Jednakże sporą zagadką dla mnie pozostaje, co takiego widzowie z Warszawy, mający przecież spory wybór, zobaczyli szczególnie miłego w tym makabrycznym widowisku. Być może właściwą odpowiedzą jest "siebie", ale wolałabym jakąś alternatywną opcję - tych ludzi spotykam bądź co bądź w tramwajach...

Muszę zaznaczyć (bo pewnie nie da się tego wywnioskować z pierwszego akapitu), że moja opinia o "Domu złym" jest raczej pozytywna. Przepadam za strasznymi historiami, lubię też zagadki - a w tym filmie jest sporo jednego i drugiego. Powiedziałabym nawet, że dwa razy więcej niż zwykle, gdyż opowieść rozgrywa się na dwóch planach. Pierwszy z nich dotyczy historii zootechnika Środonia, który spędza mocno zakrapianą noc u małżeństwa Dziabasów. Drugi - to milicyjne śledztwo. Najwyraźniej podczas libacji (albo po niej, to się wyjaśni) stało cię coś okropnego i teraz trzęsący się ze strachu Środoń oprowadza przedstawicieli władzy po upiornie pustym obejściu Dziabasów, wspominając minione wypadki. Im dłużej Środoń wspomina, tym bardziej oczywistym się staje, że milicjanci w coś z nim pogrywają. A kiedy się okaże w co... wtedy będzie już za późno.

Dziabas (Dziędziel) i Środoń (Jakubik) - osoby krwawego dramatu

Wątki kryminalne przeplatają się z obyczajowymi i politycznymi (mamy przecież PRL) - wszystko to podane jest w sosie własnym, stanowiącym mieszankę brudu, krwi i alkoholu. Milicjanci na służbie wlewają w siebie litry wódki a prokurator przyjeżdża na miejsce zbrodni w ogóle niezdatny do użytku, póki nie dostanie klina. Jedyny sprawiedliwy, porucznik Mróz, który, co dziwne, nie pije, też ma nieco za uszami. Środoń i Dziabasowie to postaci z gruntu ohydne. Nie ma się właściwie na kim oprzeć, żeby w tej gnojówce nie utonąć. Tonie się zatem, ale się ogląda, bo chce się poznać zakończenie historii.

Scenariusz "Domu złego" jest naprawdę intrygujący i skonstruowany z precyzją - w dużym stopniu rekompensuje festiwal turpizmu, który serwuje nam Smarzowski. Widać też, iż reżyser postarał się, by tego filmu nie zepsuć - chociaż trafiają się sceny wręcz idiotyczne, takie jak reanimacja żony Środonia, podczas której bohaterowie dramatu biegają w kółko wrzeszcząc "kurwa". Mimo wszystko gdyby strona techniczna była na właściwym poziomie, dostalibyśmy może i ciężkostrawną, ale zdecydowanie wartościową produkcję. Niestety nawet w porównaniu z drugim tegorocznym zwycięzcą z Gdyni "Rewersem" (z litości nie wspominam o kinie światowym), "Dom zły" prezentuje się pod tym kątem żenująco - warsztat rodem z produkcji telewizyjnych, do tego fatalny dźwięk i żałosny w swym niskim budżecie wybuch stodoły. Chyba tylko nazwisko reżysera zadecydowało o tym, że w ogóle wpuszczono ten film do kin.

Powytrząsawszy się należycie, ponownie podkreślę, że mi się "Dom zły" podobał, czy też raczej - wciągnął mnie i przeraził. Zdecydowanie nie jest to film tej klasy co "Fargo", do którego górnolotnie w swojej recenzji nawiązał Sobolewski. Podejrzewam, że nawet nie mógłby być. Ale temu, kto lubi ciary latające po plecach, a do tego niestraszni mu degeneraci, bimbrownicy oraz teatr telewizji - polecam.

Post scriptum: Po raczej zażartej dyskusji z Negrinem muszę chyba odszczekać część zarzutów co do technikaliów, a w każdym razie nie potępiać ich w czambuł. Zdecydowanie należy się ukłon za świetny montaż (nie napisałam o tym w notce) - kawał dobrej roboty, wzmagający nastrój grozy i niepokoju. Na muzykę i zdjęcia powybrzydzam w dalszym ciągu - obie te rzeczy były znacznie lepsze w "Rewersie". Scenariusz i reżyseria (przydługa reanimacja może faktycznie była świadomym zabiegiem) ponad przeciętną.